Κυριακή 28 Νοεμβρίου 2010

Δρ Σταμάτης Μ. Κριμιζής

Ο Δρ Σταμάτιος Κριμιζής έχει στο ενεργητικό του μια μακροχρόνια και διακεκριμένη καριέρα σαν εκπαιδευτικός και πρωτοπόρος ερευνητής με πειράματα στα σπουδαιότερα διαστημικά προγράμματα των ΗΠΑ καθώς και της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας Είναι διευθυντής του Τμήματος Διαστημικής Φυσικής του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζωνς Χώπκινκς των ΗΠΑ (JHU/ALP) Από αυτή τη θέση διευθύνει τις δραστηριότητες 600 περίπου επιστημόνων, μηχανικών και τεχνικού και βοηθητικού προσωπικού.

Στις βασικές δραστηριότητες του τμήματος Διαστημικής Φυσικής που διευθύνει, περιλαμβάνεται ο σχεδιασμός, η κατασκευή,ο τεχνικός έλεγχος και η αποστολή στο διάστημα ολοκληρωμένων δορυφόρων και επιστημονικών οργάνων, τα οποία εκτελούν μετρήσεις πάνω σε διαστημικές αποστολές της NASA γύρω από τη γη, τους άλλους πλανήτες και τον ήλιο

Τα επιστημονικά ενδιαφέροντα του Δρ Κριμιζή συμπεριλαμβάνουν περιβαλλοντολογικά προβλήματα της γης, τις μαγνητόσφαιρες της γης, των πλανητών και άλλων διαπλανητικών σωμάτων, τα ηλιακά φαινόμενα και τη φυσική πλάσματος στο διαπλανητικό χώρο. Έτσι με την καθοδήγησή του, το τμήμα Διαστημικής Φυσικής διενεργεί πρωτοποριακή έρευνα σε όλα τα πεδία της Διαστημικής Επιστήμης, από την ατμόσφαιρα της γης μέχρι τον ήλιο, το διαπλανητικό χώρο, τους πλανήτες, τους κομήτες, τους αστεροειδείς και

άλλα διαστημικά σώματα Μέχρι τώρα έχει εκτελέσει πάνω από 60 δορυφορικές αποστολές στο διάστημα και έχει κατασκευάσει πάνω από 100 επιστημονικά όργανα, έχοντας έτσι επιβληθεί σαν το ίδρυμα που συνδυάζει την υπεροχή στη διαστημική μηχανική με τη βαθιά επιστημονική έρευνα. Τα προγράμματα του τμήματος χρηματοδοτούνται από τη NASA, το Ναυτικό και άλλες Κυβερνητικές υπηρεσίες.

Ο Δρ Σταμάτης Κριμιζής γεννήθηκε στο Βροντάδο της Χίου. Εκεί τελείωσε Δημοτικό και το Γυμνάσιο. Γιος Έλληνα μετανάστη που πηγαινοερχόταν στην Αμερική, μετά το θάνατο του πατέρα του πήγε στην Αμερική όπου και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, απ` όπου έλαβε το πτυχίο της φυσικής το 1961 και στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, όπου υπό την καθοδήγηση του J. A. Van Allen, που ανακάλυψε τις ραδιενεργούς ζώνες Βάναλλεν γύρω από τη γη, απόκτησε Μαστερς και Διδακτορικό στη φυσική το 1963 και 1965 αντίστοιχα. Η διδακτορική διατριβή του Δρ Κριμιζή πάνω στο μοντέλο διάδοσης των πρωτονίων προερχομένων από τις εκλάμψεις του ήλιου (Krimigis, s. m., Interplanetary diffusion model for the time behavior of intensity in a solar cosmic ray event, J. Geophys. Res. 70, 2943-2960, 1965) ήταν η πρώτη μελέτη που ερμήνευσε τη διαπλανητική διάδοση των πρωτονίων μέσα από μια διαδικασία διάχυσης και έγινε γνωστή σαν «το μοντέλο Κριμιζή» στην ανάπτυξη του θέματος για τις επόμενες δυο δεκαετίες. Αμέσως μετά την απόκτηση του διδακτορικού του διπλώματος, ο Δρ Κριμιζής προσελήφθη σαν επίκουρος καθηγητής στη Σχολή Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Αϊόβα, όπου δίδαξε για τρία χρόνια. Από το 1972 προήχθη στη βαθμίδα του ισότιμου καθηγητή στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζωνς Χώπκινς.

Σα μεταπτυχιακός ακόμα φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, ο Δρ Κριμιζής εξελέγη από τη NASA σαν συνερευνητής του Van Allen για το πείραμα του Πανεπιστημίου που εστάλη με το διαστημόπλοιο Mariner 4, που ήταν η πρώτη τότε αποστολή στον Άρη. Ο ίδιος επινόησε, σχεδίασε και κατασκεύασε τον πρώτο μετρητή στερεάς κατάστασης που εστάλη ποτέ στο διάστημα. Συμπτωματικά, το ερευνητικό όργανο του Mariner 4, εκτός από τη μελέτη των στοιχείων στην περιοχή του Άρη, ανακάλυψε την εκτόξευση ηλεκτρονίων υψηλής ενεργείας στις εκλάμψεις του ηλίου (Van Allen, J. A. and S. M. Krimigis, Impulsive Emission of ~40 kev electronics from the sun, J. Geophys. Res., 70, 5737-5751, 1966), ένα φαινόμενο που έκτοτε χρησιμοποιείται κατά κανόνα στην εξερεύνηση της απελευθέρωσης ηλιακής ενεργείας μέσω ακτίνων Χ και μικροκυμάτων

Την ίδια χρονική περίοδο, σαν ιθύνων ερευνητής (Lead Investigator) στο πείραμα μετρήσεως ιόντων υψηλής ενεργείας του δορυφόρου Injun 4, σχεδίασε, κατασκεύασε και απέστειλε στο διάστημα (Νοέμβρης 1964) τον πρώτο μετρητή, που είχε την ικανότητα να διακρίνει πυρήνες Ηλίου από πρωτόνια, μέσω του οποίου ανακάλυψε το συστατικό Ήλιο (άλφα σωματίδιο) στις ραδιενεργούς ζώνες της γης (Krimigis, S. M. and Van Allen, Geomagnetically trapped alpha particles, J. Geophys. Res., 72, 5779-5797, 1967)।

Σαν κύριος δημιουργός και ερευνητής του πειράματος του Μετρητή Στερεάς Κατάστασης στο Injurn-5, ο Δρ Κριμιζής, εν συνεχεία, επινόησε και κατασκεύασε ένα πρωτοποριακό σύστημα, που ανακάλυψε την παρουσία πυρήνων βαρύτερων από το Ήλιο, παγιδευμένων στις ζώνες Βαναλλεν (Krimigis et al, Trapped energetic nuclei Z>3 in the Earth`s outer radiation zone, J. Geophys. Res. 75, 4210-4215, 1970)।

Την άφιξη του Δρ Κριμιζή στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζων Χώπκινς, ακολούθησε η επιλογή του σαν Πρώτου Ερευνητή (Principal Investigator) για το πείραμα της Μέτρησης Φωρτισμένων Σωματιδίων (CPME) των διαστημοπλοίων Explorer 47 και 50, που εκτοξεύθηκαν το 1972 και 1973 αντίστοιχα
Το όργανο του πειράματος στο διαστημόπλοιο Explorer 50 λειτουργεί ακόμα και σήμερα και παρέχει την πιο πλήρη πηγή δεδομένων για τα ηλιακά σωματίδια υψηλής ενεργείας.
Κανένα όργανο από όσα έχουν εκτοξευθεί μέχρι σήμερα στο διάστημα δεν έχει δώσει πιο πλήρη στοιχείαΤο 1971 ο Δρ Κριμιζής ανέπτυξε προ-ενισχυτές ευαίσθητους σε πολύ χαμηλές ενέργειες, που οδήγησαν στην κατασκευή οργάνου για την εξερεύνηση σωματιδίων φορτισμένων με χαμηλή ενέργεια στους απώτερους πλανήτες. Το όργανο αυτό (Low Energy Charged Particle ή LECP) που κατετέθη μαζί με άλλες 300 προτάσεις επιστημονικών εξερευνητικών οργάνων προς έγκριση στη NASA, επελέγη μεταξύ των 10 που εστάλησαν με τα διαστημόπλοια Voyager 1 και 2. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο διαγωνισμό αυτό, το LECP του Δρ Κριμιζή θεωρήθηκε σαν τελειότερο εκείνου που είχε υποβάλει ο πρώην καθηγητής του Van Allen για το ίδιο πείραμα. Ο Δρ Κριμιζής υπήρξε τότε (1971) ο νεώτερος Principal Investigator, που εξέλεξε ποτέ η NASA. Η επιτυχία των Voyager 1 και 2, που εκτοξεύτηκαν το 1977, είναι γνωστή, ενώ τα όργανα LECP στέλλουν ακόμη πολύτιμες πληροφορίες. Οι ανακαλύψεις που οφείλονται στα LECP είναι πάρα πολλές για να παρουσιαστούν με λεπτομέρεια. Είναι αρκετό να αναφερθεί ότι τουλάχιστον 150 εργασίες έχουν δημοσιευθεί από τα δεδομένα που έχουν στείλει μέχρι σήμερα.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο Δρ Κριμιζής συνέλαβε την ιδέα ενός διαστημικού πειράματος που θα εξερευνούσε τις πηγές των ραδιενεργών πηγών της γης। Το πείραμα έγινε γνωστό σαν AMPTE (Active Magnetospheric Particle Tracer Explorers) και τελικά εξελίχθηκε σε μια διεθνή συνεργασία μεταξύ των ΗΠΑ, Γερμανίας και Αγγλίας. Ο Δρ Κριμιζής ήταν ο ιθύνων (Principal Investigator) της ομάδας των ΗΠΑ.
Στα πλαίσια του ίδιου προγράμματος το 1984 εκτοξεύθηκαν 3 διαστημόπλοια, που μεταξύ άλλων δημιούργησαν και τον πρώτο τεχνικό κομήτη του ηλιακού μας συστήματος। Το AMPTE πρόσφερε υλικό για πάνω από 500 δημοσιευμένες επιστημονικές εργασίες. Τη δεκαετία του `80 ο Δρ Κριμιζής ήταν ο βασικός παράγων στην ανάπτυξη μιας νέας τεχνολογίας για τη φωτογράφηση των Μαγνητοσφαιρικών πλασμάτων. Η τεχνική αυτή βασίστηκε σε πρωτότυπες παρατηρήσεις πάνω στις πληροφορίες που έστειλαν τα Voyager με σκοπό να εξερευνηθούν τα αφόρτιστα άτομα υψηλής ενέργειας (Energetic Neutral Atoms or ENA), που είχαν επισημανθεί στον δακτύλιο αερίων του δορυφόρου του Δία Ηώ. Ο ίδιος ηγήθηκε στην κατασκευή μιας ΕΝΑ φωτογραφικής συσκευής με την οικονομική υποστήριξη ενός καινοτομικού ερευνητικού κονδυλίου της NASA (1985). Πάνω σ` αυτή τη φωτογραφική συσκευή βασίστηκε η κατασκευή ενός νέου οργάνου για τη φωτογράφηση των μαγνητοσφαιρών (Magnetosphere Imaging Instrument or MIMI) που εκτοξεύθηκε πάνω στο διαστημόπλοιο Cassini στην αποστολή στον Κρόνο, το 1997.
Ο Δρ Κριμιζής είναι ξανά ο ιθύνων ερευνητής ( Principal Investigator) στο πείραμα αυτό. Πάνω στις ανακαλύψεις αυτές βασίζει το τμήμα Διαστημικής της NASA άλλες αποστολές. Παράλληλα με την προώθηση της τεχνολογίας και της επιστήμης, ο Δρ Κριμιζής κατάφερε να ανάγει το επιστημονικό πρόγραμμα του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζων Χώπκινς από μια ολιγάριθμη επιστημονική ομάδα.το 1968, σε ένα πολυάριθμο τμήμα διαστημικής ερευνητικής δραστηριότητας με μεγάλη ποικιλία προγραμμάτων, από θέματα Ωκεανογραφίας μέχρι Αστροφυσικής.Η ομάδα φυσικής πλάσματος του τμήματός του, έχει αναγνωριστεί σαν η μεγαλύτερη και η πιο πετυχημένη και πρωτοποριακή στις ΗΠΑ. Κάτω από την επίβλεψη του Δρ Κριμιζή, το ALP κατασκεύασε στο πρόγραμμα Discovery (Near or Near Earth Asteroid Rendezvous), που εκτοξεύθηκε και έφτασε μέχρι τον Αστεροειδή Έρωτα όπου και προσεδαφίσθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2001Ένας από τους κρατήρες του Έρωτα ονομάζεται Χίος (HIOS) κοντά στον μεγάλο κρατήρα Ψυχή. Έτσι τ` όνομα του νησιού, πήγε στα� επουράνια. Κι ο Δρ Κριμιζής φυσικά δεν έμεινε μόνο στη γη. Το 1979 η Διεθνής Αστροναυτική Ένωση (International Astronautical Union) έστειλε και το δικό του όνομα στον ουρανό, μετονομάζοντας τον Αστεροειδή 1979 UH, σε 8323 KRIMIZIS.Πολλές οι τιμητικές διακρίσεις πριν και μετά απ` αυτήν. Αναφέρουμε μερικές ενδεικτικά όπως το μετάλλιο της NASA για εξαιρετικό επιστημονικό επίτευγμα (NASA Medal for Exceptional Scientific Achievement) το 1980 και για δεύτερη φορά το 1986, το ομαδικό βραβείο (Group Achievement Award) για τα προγράμματα Voyager, AMPTE, Galileo και Ulysses από τη NASA, το βραβείο για εξαιρετικό επιστημονικό επίτευγμα από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος για το Πρόγραμμα Ulysses.Η επιστημονική προσφορά του Δρ Κριμιζή έχει αναγνωριστεί από πολλούς επιστημονικούς οργανισμούς όπως την Αμερικανική Εταιρεία Φυσικής (American Physical Society), που τον εξέλεξε Διακεκριμένο Μέλος (Fellow) για εξαιρετική προσφορά στην καταγραφή και ερμηνεία του πλάσματος στις μαγνητόσφαιρες των πλανητών και στην ηλιόσφαιρα, το 1983, όπως και στην Αμερικανική Γεωφυσική Ένωση (ACU), to 1980. Έχει βραβευθεί από τη Διεθνή Ακαδημία Αστροναυτών και την Ακαδημία AHEPA το 1994. Στο Παγκόσμιο Διαστημικό Συνέδριο του 2002 του παρεδόθη το Βραβείο Διαστημικών Επιστημών COSPAR , την υψίστη τιμητική διάκριση που η παγκόσμια διαστημική επιστημονική κοινότητα έχει δώσει.Το 1993 εξελέγη μέλος της Διεθνούς Αστροναυτικής Ακαδημίας (International Academy of Astronautics), είναι συνεργαζόμενο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, έχει τιμηθεί από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας με τον Χρυσό Σταυρό του Φοίνικα και βραβεύθηκε επίσης από το Ελληνοαμερικανικό Ινστιτούτο
Η επιστημονική αναγνώριση του Δρ Κριμιζή τον έχει επιβάλλει σε παγκόσμια κλίμακα σαν ομιλητή ή οργανωτή σε εθνικά και διεθνή συνέδρια για τη διαστημική φυσική. Έχει δώσει διαλέξεις σε πολλές ξένες χώρες όπως Αυστραλία, Καναδά, Κίνα, Ιαπωνία, Ρωσία, Ισραήλ και όλες τις χώρες της Ευρώπης.Έχει υπηρετήσει σαν Πρόεδρος, Σύμβουλος ή μέλος σε Δ. Σ. πάνω από 36 επιστημονικών και τεχνολογικών επιτροπών για τη NASA, την Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ και τη Διεθνή Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για τη Διαστημική Φυσική (Fachbeirat) του Max-Plank-Institute.Σαν Πρόεδρος της Επιτροπής για την Ηλιακή και τη Διαστημική Φυσική της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών (1983-86) η οποία προδιέγραψε το διαστημικό ερευνητικό πρόγραμμα της NASA για την περίοδο 1985-2001 ο Δρ Κριμιζής συνέθεσε την γνωστή «Αναφορά Κριμιζή» που είχε τέτοια απήχηση ώστε έγινε εισήγηση στη Βουλή των Αντιπροσώπων (Congress) για την έγκριση του προγράμματος και ήταν η πρώτη φορά που μια αναφορά της Ακαδημίας Επιστημών στηρίχθηκε με απόφαση του Κογκρέσου. Οι τόσες επιτυχίες του Δρ Κριμιζή όπως είναι φυσικό τράβηξαν την προσοχή των μέσων ενημέρωσης όλου του κόσμου. Η συνέντευξη τύπου που έδωσε για τις ανακαλύψεις του στο Voyager 1, παρουσιάστηκε στην πρώτη σελίδα των New York Times στις 10 Ιουνίου 1979 μετά από τη συνάντηση του διαστημοπλοίου με το Δία και δεύτερη φορά τον Οκτώβριο του 1981 μετά τη συνάντηση του Voyager 2 με τον Κρόνο. Ανάλογες μεταδόσεις έκαναν τα διεθνή πρακτορεία καθώς και τα μεγαλύτερα τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά δίκτυα της Αμερικής και όλου του κόσμου.Στις 26 Μαρτίου 1986 είχε προσκληθεί με άλλους 5 επιστήμονες σε γεύμα στον Λευκό Οίκο με σκοπό να ενημερώσει τον Πρόεδρο Ρήγκαν για το πείραμα LECP στο Voyager και το πρόγραμμα συνεργασίας AMPTE με Γερμανία και Αγγλία.Πήρε επίσης μέρος στην ενημέρωση του Προέδρου Μπους στις 7 Ιουλίου 1990, για την επιτυχή συνάντηση του Voyager με τον Ποσειδώνα στις 25 Αυγούστου 1989 και τον Δεκέμβριο του 1987 ήταν ένας από τους προσκεκλημένους στη συνάντηση με τον Πρόεδρο Κορμπατσώφ στην πρώτη επίσκεψη του τελευταίου στην Αμερική.

πηγή: ηλεκρονικό περιοδικό ¨ΔΑΦΝΗ"


Σάββατο 27 Νοεμβρίου 2010

Κύκνειο άσμα για το έντυπο Βήμα

Διακοπή της έντυπης έκδοσης του ημερήσιου "Βήματος",(90 σχεδόν χρόνια από την ίδρυση του) το οποίο περνά σε ηλεκτρονική μορφή, ανακοίνωσε η εφημερίδα,πιο κάτω παραθέτω το αποχαιρετιστήριο άρθρο:

Χθες Πέμπτη 25 Νοεμβρίου 2010 διάβασαν «Το Βήμα» περίπου 90.000 αναγνώστες. Εξ αυτών μόνον 8.000 διάβασαν την έντυπη έκδοση της εφημερίδας. Οι συντριπτικώς περισσότεροι, πλέον των 82.000, αναγνώστες προτίμησαν την ηλεκτρονική έκδοση.
Συμβαίνει δηλαδή και στην Ελλάδα ό,τι από ετών έγινε σε όλες τις προηγμένες δημοκρατικές χώρες. Εκατομμύρια πολίτες εγκαταλείπουν τις καθημερινές εφημερίδες και ενημερώνονται από τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης μέσω του Ιnternet. Στα διάφορα sites του Διαδικτύου βρίσκουν εύκολα, άνετα, χωρίς να μετακινηθούν από το σπίτι ή το γραφείο τους, είτε και μετακινούμενοι με διάφορα μεταφορικά μέσα, όλες τις ειδήσεις και πληροφορίες που χρειάζονται για την πληροφόρησή τους αλλά και για την εργασία τους ή τη διασκέδασή τους.
Εφημερίδες με παράδοση και ιστορία βλέπουν τις κυκλοφορίες τους να καταρρέουν καθώς οι αναγνώστες τους επιζητούν την ενημέρωσή τους μέσα από τους ηλεκτρονικούς διαδόχους των, οι περισσότεροι των οποίων είναι τα sites που αυτές οι ίδιες οι εφημερίδες δημιούργησαν τα τελευταία χρόνια!..
Η μεταβολή όσο και αν τρομάζει πολλούς (με την ασύλληπτη εξέλιξη του Διαδικτύου) ήταν φυσιολογική. Ολο και περισσότερες εφημερίδες διακόπτουν τη χάρτινη έκδοσή τους και αναπτύσσουν ηλεκτρονικά συστήματα ενημέρωσης.
Ενας σκληρός αγώνας δρόμου έχει ξεκινήσει. Ποιος θα δημιουργήσει τα καλύτερα μέσα ενημέρωσης μέσα στο Ιnternet. Δημοσιογραφικοί κολοσσοί συγκρούονται, εφημερίδες -σύμβολα αλλάζουν γραμμή πλεύσεως. Και οι αναγνώστες «απολαμβάνουν» σ΄ αυτή την πρώτη φάση δωρεάν την Ενημέρωση με κάθε τρόπο. Τα άχρωμα τυπογραφικά στοιχεία του πρόσφατου ακόμη παρελθόντος παραχωρούν τη θέση τους σε πολύχρωμες φωτογραφίες, ακόμη και σε «ζωντανά» βίντεο...
«Το Βήμα» αποδέχεται την απόφαση των αναγνωστών του οι οποίοι προτιμούν την ηλεκτρονική ενημέρωση. Αλλωστε «Το Βήμα» είναι η πρώτη εφημερίδα στην Ελλάδα που εισήγαγε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές στη διαδικασία της εκδόσεώς του. Τώρα, 30 σχεδόν χρόνια από τότε, «Το Βήμα» διακόπτει την έντυπη έκδοσή του ανταποκρινόμενο στο φανερό αίτημα των αναγνωστών του.
Στην πρώτη γραμμή της έντυπης ενημέρωσης θα παραμείνει βεβαίως «Το Βήμα της Κυριακής», η εφημερίδα που άλλαξε τη μορφή του ελληνικού Τύπου όταν έγινε η πρώτη πολυεφημερίδα της χώρας στα μέσα της δεκαετίας του 1980.
«Το Βήμα» αποδέχεται την πρόκληση. Και ετοιμάζεται για τη μεγάλη ημέρα του. Οταν θα ανοίξει τις πύλες της μια εντελώς νέα ηλεκτρονική εφημερίδα, η απάντηση του «Βήματος» στα αιτήματα των καιρών. Ως τότε οι αναγνώστες του «Βήματος» μπορούν για την ενημέρωσή τους να ανατρέχουν στην ήδη λειτουργούσα υπηρεσία ενημέρωσης του «Βήματος», όπου θα διαβάζουν την εφημερίδα στην τωρινή μορφή της, αλλά χωρίς χαρτί, στην οθόνη του ηλεκτρονικού υπολογιστή τους.

Ενενήντα σχεδόν χρόνια από την ίδρυση του «Βήματος» από τον Δημήτριο Λαμπράκη και ένα έτος μετά τον αδόκητο θάνατο του Χρήστου Δ. Λαμπράκη, ο Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη, τον οποίο θεμελίωσε ο πρώτος και ο δεύτερος κατέστησε Κιβωτόν της Ενημέρωσης, ανοίγει τα φτερά του. Και πιστεύουμε ότι Τα Στερνά Τιμούν τα Πρώτα.

πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑonline

Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2010

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Λόγος πολύς περί χρεοκοπίας της χώρας τις τελευταίες εβδομάδες. Κι ενώ τα παραδείγματα των χρεοκοπιών κρατών είναι αρκετά (η ισχυρή Γερμανία πτώχευσε δύο φορές, στο μεσοπόλεμο και μεταπολεμικά, το ίδιο και η Μ. Βρετανία το 1945-6, η Ρωσία και η Αργεντινή πιο πρόσφατα), η Ελλάδα μας είναι εξαιρετικός «πελάτης», καθώς έχει δει το φάσμα της χρεοκοπίας να πραγματοποιείται τέσσερις φορές στο παρελθόν.

Πρώτη φορά το 1827, όταν το ελληνικό κράτος δεν υπήρχε ακόμη (επισήμως): Ο απελευθερωτικός αγώνας του 1821 υπήρξε μια μοναδική ευκαιρία για τις αγγλικές τράπεζες. Ενώ δάνεισαν τους επαναστάτες με ονομαστικά δάνεια συνολικού ύψους 2.8 εκατ. λιρών της εποχής, τελικά μόνο το 20% του ποσού έφτασε στον σκοπό του. Έτσι η πρώτη πτώχευση έρχεται νωρίτερα και από τη δημιουργία του ελληνικού κράτους καθώς το 1827 δηλώνεται αδυναμία εξυπηρέτησης των δανείων αφού δεν είχαν καν εισπραχθεί.

Βέβαια, σύμφωνα με τους ιστορικούς, η πτώχευση μπορεί να μας βγήκε και σε καλό, καθώς ίσως συνδέεται ακόμη και με τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου που έγινε την ίδια χρονιά έπειτα από μυστική συμφωνία των Μεγάλων Δυνάμεων, που έτσι διέσωσαν την ελληνική επανάσταση οδηγώντας τελικά στη δημιουργία κράτους, από το οποίο και θα μπορούσαν κάποτε να εισπράξουν.

Μόλις το ελληνικό κράτος συστάθηκε και επίσημα, οι πιστωτές έσπευσαν να εισπράξουν: Εισέπραξαν μάλιστα τόσο πολύ που το 1843 οδήγησαν στη δεύτερη πτώχευση. Αφού το Λονδίνο και το Παρίσι πρώτα αρνήθηκαν να δανείσουν τον Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος για να κάνει το κράτος να λειτουργήσει έβαλε χρήματα από την προσωπική του περιουσία και εξέδωσε τα πρώτα ακάλυπτα ελληνικά χαρτονομίσματα, στη συνέχεια δάνεισαν τον Όθωνα με 60 εκατ. φράγκα, από τα οποία τα 33 εκατ. πήγαν αμέσως για την αποπληρωμή των «Δανείων της ανεξαρτησίας». Επίσης δόθηκαν 12,5 εκατομμύρια για την εξαγοράν από μέρους της Τουρκίας των επαρχιών Αττικής, Ευβοίας και μέρους της Φθιώτιδος και 7,5 εκατομμύρια διά την συντήρηση των βαυαρικών στρατευμάτων». Οι Μεγάλες Δυνάμεις άλλαζαν σταδιακά τον χάρτη, η Ελλάδα αγόραζε, η Οθωμανική Αυτοκρατορία πουλούσε και οι διεθνείς τραπεζίτες ήταν ευτυχείς...

Ο Τρικούπης και το «δυστυχώς επτωχεύσαμεν»

Στη συνέχεια, και για μεγάλο διάστημα επικράτησε ο εσωτερικός δανεισμός και ο εξωτερικός υποχώρησε αισθητά, μέχρι που από το 1879 ξεκινά μια δωδεκαετία ραγδαίας αύξησής του που οδήγησε τη χώρα στα 1893 να χρωστά στο εξωτερικό 585,4 εκατ. φράγκα και να πτωχεύει για τρίτη φορά διά στόματος (αλλά όχι εξαιτίας του) Χαριλάου Τρικούπη. Τη χρονιά εκείνη ο Χαρ. Τρικούπης, εξαιτίας της άσχημης οικονομικής κατάστασης, αποτέλεσμα του αναγκάστηκε να πει στη Βουλή σαν πρωθυπουργός τη φράση "κύριοι, δυστυχώς, επτωχεύσαμεν", που έμεινε ιστορική.

Η τρίτη αυτή πτώχευση της Ελλάδας σήμανε κλονισμό της δραχμής και ολοκληρωτικό μαρασμό της ελληνικής οικονομίας. Η κήρυξη της Ελλάδας σε πτώχευση έγινε με αφορμή τη βίαιη ανθελληνική εκστρατεία στο εξωτερικό, αλλά και για την επιβολή δυσβάσταχτων βαρών στις λαϊκές μάζες.

Η ιστορία λέει επίσης ότι ο Τρικούπης έσπευσε στην Ευρώπη και ζήτησε δάνεια για την οικονομική στήριξη της υπερχρεωμένης ελληνικής οικονομίας. Οι κυβερνήτες και οι τραπεζίτες της Ευρώπης, παίζοντας καλά το παιχνίδι στη σκακιέρα του εμπορικού και πολιτικού μοιράσματος του κόσμου, αρνήθηκαν τη χορήγηση νέου δανείου - και φυσικά τη στήριξη που αναζήτησε σ' αυτούς ο Τρικούπης. Ετσι, ο τελευταίος έχασε στις εκλογές του Απρίλη του 1895, αποσύρθηκε από την πολιτική και πέθανε ένα χρόνο αργότερα (το 1896) στη Ριβιέρα της Γαλλίας.

Τα αποτελέσματα ήταν ολέθρια: Μετά το θάνατο του Χ. Τρικούπη ακολούθησε ο καταστροφικός ελληνο-τουρκικός πόλεμος του 1897. Η ειρήνη κοστίζει στην Ελλάδα, μεταξύ άλλων, και 4 εκατ. λίρες ως πολεμικές αποζημιώσεις. Η κατάληξη αυτού του πολέμου ήταν η επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ), από τους ξένους και ντόπιους πιστωτές της Ελλάδας, τους λεγόμενους "ομολογιούχους".

Η χρεοκοπία του 1932 και οι προσπάθειες για ανάκαμψη

Τον Μάρτιο του 1910 συνάπτονται νέα δάνεια για νέα έργα. Ο νόμος περί «Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου» που τηρείται ευλαβικά επί δύο δεκαετίες παραβιάζεται για πρώτη φορά το 1920 με την έκδοση 600 εκατ. δρχ. που ακολουθούνται από άλλα 500 εκατ. το 1921 και από ακόμη 550 εκατ. το 1922- ήταν όλα για τις ανάγκες του πολέμου. Παρά την ήττα όμως στη Μικρά Ασία, η πτώχευση έχει αποφευχθεί με το Α΄ Αναγκαστικό Δάνειο που επιβάλλεται από τον υπουργό Οικονομικών Π. Πρωτοπαπαδάκη, ο οποίος κόβει στη μέση τα χαρτονομίσματα, κρατά το ένα μέρος στην κυκλοφορία και ανταλλάσσει το άλλο με τίτλους εσωτερικού δανείου (κάπως έτσι σώζει την Ελλάδα από μια άλλη επικείμενη πτώχευση στη δεκαετία του 1950 και ο Σπύρος Μαρκεζίνης με το «κόψιμο των τριών μηδενικών» και την εισαγωγή της «νέας» δραχμής της σταθεροποίησης). Στην αποφυγή της πτώχευσης το ΄22 συμβάλλει και το δάνειο υπό την αιγίδα της Κοινωνίας των Εθνών για τους πρόσφυγες.

Μπορεί η ήττα του ΄22 να μη φέρνει πτώχευση, αλλά οι ανάγκες αναδιοργάνωσης του στρατού και περίθαλψης των προσφύγων οδηγούν σε νέο υπερβολικό εξωτερικό δανεισμό καθώς στην Ελλάδα κεφάλαια δεν υπάρχουν. Τελικά, τον Μάρτιο του 1931, λίγο πριν από την τελευταία πτώχευση του 1932, σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση προϋπολογισμού του υπουργού Οικονομικών καθηγητή Βερβαρέσσου, η Ελλάδα χρωστάει στο εξωτερικό 2,868,1 εκατ. χρυσά φράγκα. Η πτώχευση είναι και πάλι μοιραία...

Ο τελικός διακανονισμός όλων των προπολεμικών χρεών της Ελλάδας έγινε από τον Σπύρο Μαρκεζίνη στα 1952-53. Η πρωτοφανής ανάπτυξη και η αυστηρή συγκράτηση δαπανών τη δεκαετία 1955-1965 συμμάζεψαν οριστικά τα δημόσια οικονομικά και οι τελικές πληρωμές εκείνων των δανείων ολοκληρώθηκαν μόλις το 1967. Από το 1980 και μετά το χρέος άρχισε και πάλι να αυξάνει, για να φτάσει αισίως στα τέλη του 2009 τα 254 δις. ευρώ ή το 112% του ΑΕΠ της χώρας.

Ομοιότητες και Διαφορές

Όλη αυτή η ιστορική αναδρομή γίνεται για συγκεκριμένο λόγο: Υπάρχουν συγκεκριμένες ομοιότητες μεταξύ του τότε και του σήμερα, αν και η Ελλάδα του 2010 δεν έχει μεγάλη σχέση με αυτή του 1890 ή του 1930.

Καταρχήν, το υψηλό δημόσιο χρέος ήταν και παραμένει η κύρια αιτία που η χώρα αδυνατεί να σηκώσει κεφάλι. Επίσης, ο ρόλος των ξένων δεν πρέπει να υπερεκτιμάται. Δεν είναι ούτε τιμωροί, ούτε φίλοι της Ελλάδας. Έχουν συμφέροντα τα οποία φροντίζουν να (εξ)υπηρετούν υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, χωρίς αυτό να αποκλείει κερδοσκοπικές επιθέσεις από συγκεκριμένα κέντρα που άλλοτε κέρδιζαν μεγαλύτερα επιτόκια, ή ελληνική γη με υποθήκη και σήμερα, με την παγκοσμιοποίηση των αγορών υψηλότερα spread και υπεραξίες από το σορτάρισμα σε μετοχές και ομόλογα.

Η κύρια διαφορά- που έχει καταλυτική σημασία- είναι ότι η Ελλάδα ανήκει πλέον στη ζώνη του ευρώ και είναι αδιανόητη η χρεοκοπία, εφόσον δεν επιστρέψουμε στο εθνικό νόμισμα. Επίσης, ότι και να λένε οι ευρωπαίοι σύμμαχοί μας, μια ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας θα πυροδοτήσει ντόμινο στην Ευρωζώνη, καθώς υπάρχουν κι άλλες χώρες που βρίσκονται κοντά στο σημείο μηδέν (οι γνωστές PIIGS- Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία). Άρα, αν υποθέσουμε ότι όλα πάνε στραβά, μια βοήθεια της τελευταίας στιγμής- δια χειρός εντός από μηχανής θεού- δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Τα συμπεράσματα από τη σύγκριση αυτή είναι απλά: Όταν η δημοσιονομική πολιτική που ακολουθείται είναι άσωτη και χωρίς μέτρο, οι επιπτώσεις στην πορεία της οικονομίας είναι άμεσες. Δεν είναι τυχαίο ότι όταν ακολουθήθηκε σωστή δημοσιονομική πολιτική της 10ετία 1955-1965, και η πολιτική ηγεσία της περιόδου εκμεταλλευόμενη τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της εποχής, μείωσε το έλλειμμα, η οικονομία της χώρας ορθοπόδησε. Το παιχνίδι όμως άρχισε να χάνεται όταν για πρώτη φορά, η πρώτη κυβέρνηση Καραμανλή, μετά τη μεταπολίτευση υιοθέτηση την πρακτική των ελλειμματικών προϋπολογισμών. Αυτό το "point of no return". Τη δεκαετία του 1980, με την έλευση των Σοσιαλιστών, η ανάγκη εκσυγχρονισμού της χώρας σε συνδυασμό με σπάταλες πολιτικές κοινωνικών παροχών, το δημόσιο χρέος άρχισε πάλι να διογκώνεται. Φυσικά, όταν το χρήμα είναι εύκολο, λόγω δανεισμού, ανθίζουν οι σπατάλες.

Συμπέρασμα: Η χρεοκοπία μιας χώρας έχει άμεση σχέση με τις οικονομικές στρατηγικές επιλογές της εκάστοτε κυβέρνησης, ωστόσο έχει να κάνει και με την αξιοπιστία της απέναντι στους πιστωτές της, δηλαδή αν τηρεί τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει όταν δανείστηκε. Η οικονομική χρεοκοπία λοιπόν δεν είναι τίποτα άλλο, παρά αποτέλεσμα της πολιτικής χρεοκοπίας των κυβερνήσεων της χώρας από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. Σήμερα, λοιπόν, που όλοι μιλούν για επιστροφή του εφιάλτη, η ανάγκη για ισχυρή και τολμηρή ηγεσία που θα αναδιαρθρώσει τα δημόσια οικονομικά είναι περισσότερο επίκαιρη και αναγκαία από ποτέ.

Πηγή: Forza-grecia


ο μεγαλύτερος διαγωνισμός φοιτητικής καινοτομίας

Το Imagine Cup είναι ο μεγαλύτερος διαγωνισμός φοιτητικής καινοτομίας, με πάνω από 300.000 συμμετοχές από όλο τον κόσμο για το 2010! Σκοπός του διαγωνισμού είναι να αναδείξει την ευρηματικότητα των φοιτητών μέσω τεχνολογικών λύσεων που στοχεύουν στην αντιμετώπιση των μεγαλύτερων προβλημάτων του πλανήτη.
Μια ενδιαφέρουσα ιδέα είναι το πρώτο και μεγαλύτερο συστατικό της επιτυχίας: Σκεφτείτε έναν τρόπο με τον οποίο η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει στην εκπλήρωση των στόχων της χιλιετίας http://imaginecup.com/about/theme. Το δεύτερο συστατικό είναι η ομαδική δουλειά: Υλοποιήστε την ιδέα (ή έστω ένα μέρος της) μαζί με τους φίλους σας και καταθέστε την στο site του διαγωνισμού .
Η καλύτερη ομάδα θα ταξιδέψει στην Νέα Υόρκη για να εκπροσωπήσει τη χώρα μας στους παγκόσμιους τελικούς και να διεκδικήσει σπουδαία χρηματικά έπαθλα - και όχι μόνο!
Δωρεάν εκπαίδευση
Η Microsoft Ελλάς προσφέρει δωρεάν τεχνική εκπαίδευση για φοιτητές που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στην κατηγορία Software Design. Η εκπαίδευση
  • Δωρεάν συμμετοχή σε τεχνικό training από την Microsoft Hellas και κορυφαίους επαγγελματίες του χώρου της Πληροφορικής.
  • Πιστοποίηση παρακολούθησης του training.
Παράλληλα, οι διαγωνιζόμενοι αποκτούν:
  • Δωρεάν πρόσβαση σε λογισμικό της Microsoft για να αναπτύξουν τις εφαρμογές τους.
  • Δυνατότητα χρήσης των project ως πτυχιακές εργασίες.
  • Γνωριμία και δικτύωση με στελέχη επιχειρήσεων του κλάδου της Πληροφορικής.
Η εκπαίδευση θα πραγματοποιηθεί στις 22 - 26 Νοεμβρίου και 29 Νοεμβρίου - 3 Δεκεμβρίου στο κέντρο καινοτομίας της Microsoft στην Αθήνα. Για αίτηση συμμετοχής, μπορείτε να στείλετε ένα μίνι βιογραφικό στη διεύθυνση mshic@microsoft.com
Για περισσότερες πληροφορίες και ερωτήσεις σχετικά με την εκπαίδευση μπορείτε να δείτε εδώ: http://www.studentguru.gr/forums/t/6098.aspx
Έπαθλο
Το μεγάλο βραβείο του διαγωνισμού είναι ένα ταξίδι στη Νέα Υόρκη με διαμονή και μεταφορικά πληρωμένα. Στη Νέα Υόρκη, οι Έλληνες νικητές θα έχουν τη δυνατότητα να διαγωνιστούν στους παγκόσμιους τελικούς, να γνωριστούν με φοιτητές από όλο τον κόσμο και να διεκδικήσουν μια θέση στο βάθρο των νικητών. Ταυτόχρονα, κάθε έργο αποκτά προβολή σε διεθνή media και εταιρίες λογισμικού.
Μεγάλα χρηματικά ποσά και δώρα περιμένουν τους πρώτους των πρώτων κάθε κατηγορίας στους παγκόσμιους τελικούς.
Οι κατηγορίες του διαγωνισμού
Το Imagine Cup είναι διαγωνισμός για κάθε γούστο. Με όπλα τη φαντασία και το ταλέντο σας, δηλώστε συμμετοχή σε μία ή περισσότερες από τις παρακάτω κατηγορίες:
Software Design (1 - 4 άτομα)
Η κύρια κατηγορία του διαγωνισμού. Δημιουργήστε την εφαρμογή σας κάνοντας χρήση οποιασδήποτε Microsoft τεχνολογίας επιθυμείτε (desktop, web, mobile) και δώστε λύση στα σημαντικότερα προβλήματα του πλανήτη.
  • 1η θέση: $25.000
  • 2η θέση: $10.000
  • 3η θέση: $5.000
Game Design (1 - 4 άτομα)
Δημιουργήστε ένα video game που έχει ως στόχο, παράλληλα με την διασκέδαση, να ευαισθητοποιήσει τους ανθρώπους σχετικά με τα προβλήματα του πλανήτη.
  • 1η θέση: $8.000
  • 2η θέση: $4.000
  • 3η θέση: $3.000
IT Challenge (1 άτομο)
Η τρίτη κατηγορία του διαγωνισμού ασχολείται με συστήματα δικτύων και αποτελείται από quiz με τα οποία μπορείτε να αποδείξετε τις γνώσεις σας και να κερδίσετε τα βραβεία.
  • 1η θέση: $8.000
  • 2η θέση: $4.000
  • 3η θέση: $3.000
Περισσότερες κατηγορίες...
Success stories
Η Ελλάδα συμμετέχει στον διαγωνισμό από το 2004, έχοντας πετύχει αξιοσημείωτες διακρίσεις στην κατηγορία Software Design: 3η θέση το 2004 με το project SmartEyes και 2η θέση το 2005 με το project Sign2Talk.
Το 2010, η Ελλάδα εκπροσωπήθηκε από το project Touring Machine , το οποίο είδε από κοντά ο πρωθυπουργός της χώρας, ενώ οι Έλληνες νικητές κλήθηκαν σε τηλεοπτικές εκπομπές και συναντήθηκαν με τον Υπουργό Πολιτισμού για την περαιτέρω προώθηση της εφαρμογής τους. Δείτε videos από όλα τα περσινά ελληνικά projects.
Lights, Camera, Action!
Εγγραφείτε σήμερα κιόλας στο imaginecup.com με τους φίλους σας και δημιουργήστε την ομάδα σας προκειμένου να συμμετάσχετε στο διαγωνισμό! Έχετε απορίες σχετικά με το training, τη συμμετοχή ή οτιδήποτε άλλο; Μπείτε στο StudentGuru , την επίσημη ελληνική κοινότητα του Imagine Cup, για να μιλήσετε με τους άλλους διαγωνιζόμενους, να βρείτε ομάδα και είστε πάντοτε up to date! Επικοινωνήστε με την ελληνική ομάδα του Imagine Cup στο mshic@microsoft.com .

Πέμπτη 18 Νοεμβρίου 2010

Νορβηγία χώρα πρότυπο

Η Νορβηγία ίσως είναι το επόμενο ασφαλές καταφύγιο της Ευρώπης, όπως εκτιμούν αναλυτές, καθώς οι δημοσιονομικές αναταράξεις στην ήπειρο αυξάνουν την ελκυστικότητα της αγοράς ομολόγων και συναλλάγματος σε μία οικονομία που διαθέτει το μικρότερο κίνδυνο χρεοκοπίας στον κόσμο.
Το πλεόνασμα του προϋπολογισμού της σκανδιναβικής χώρας διαμορφώθηκε στο 10,3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος τον περασμένο χρόνο καθώς τα έσοδα από το πετρέλαιο και η χαμηλότερη ανεργία στην Ευρώπη προστάτευσαν τα δημόσια οικονομικά από την κρίση που κλόνισε οικονομίες όπως της Ελλάδας και της Ιρλανδίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα 10ετή νορβηγικά κρατικά ομόλογα απέδωσαν 6,197% τον περασμένο χρόνο, έναντι 4,747% των γερμανικών και 2,931% των ελβετικών. «Εξαιτίας του γεγονότος ότι η Νορβηγία έχει την καλύτερη πιστοληπτική ικανότητα στον κόσμο, είναι σημαντικό ασφαλές καταφύγιο», σχολιάζει ο Par Magnusson, επικεφαλής αναλυτής της Royal Bank of Scotland για τη Νορβηγία. «Η τρέχουσα αποστροφή κινδύνου σχετίζεται με την Ευρωζώνη».
Η Νορβηγία είναι η έβδομη μεγαλύτερη χώρα εξαγωγών πετρελαίου στον κόσμο και αποφεύγει τις απρόβλεπτες μεταβολές που αντιμετωπίζουν άλλα πλούσια σε ενεργειακές πηγές κράτη, καθώς επενδύει τα έσοδα από το πετρέλαιο στο εξωτερικό μέσω του κρατικού wealth fund.
Η οικονομία των 305 δισ. δολαρίων θα αναπτυχθεί με ρυθμό 3% το 2011, σύμφωνα με εκτιμήσεις της κεντρικής τράπεζας, ξεπερνώντας τόσο τη Γερμανία όσο και την Ελβετία, ενώ το πλεόνασμα του προϋπολογισμού θα παραμείνει κοντά στο 10% του ΑΕΠ φέτος και του χρόνου.
Τα νομίσματα της Νορβηγίας και της Σουηδίας σημείωσαν τις καλύτερες επιδόσεις στον κόσμο σήμερα, μεταξύ των 16 κορυφαίων νομισμάτων που παρακολουθεί το Bloomberg.
Το κρατικό wealth fund της Νορβηγίας ύψους 505 δισ. δολαρίων συνεπάγεται ότι ο κίνδυνος χρεοκοπίας της χώρας είναι μικρότερος από των ΗΠΑ ή της Γερμανίας. Τα CDS της Νορβηγίας υποχώρησαν κατά 21,5 μονάδες αυτή την εβδομάδα, τη στιγμή που τα CDS της Γερμανίας σημείωσαν πτώση 39 μονάδων, της Ελβετίας 42 μονάδων και των ΗΠΑ 41 μονάδων, σύμφωνα με στοιχεία της CMA.
«Λόγω του πετρελαϊκού πλούτου, η δημοσιονομική κατάσταση στη Νορβηγία είναι ότι πιο μακρινό μπορούμε να έχουμε από τις χώρες της ‘περιφέρειας’», σημειώνει οπ Olav Chen, διαχειριστής χαρτοφυλακίων ύψους 6 δισ. δολαρίων της Storebrand Asset Management.
«Δεν έχουμε επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από την κρίση χρέους της Ευρώπης και ο λόγος είναι ότι η δημοσιονομική μας κατάσταση είναι πολύ διαφορετική», τόνισε χθες ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας Svein Gjedrem।

πηγή: capital

Τρίτη 16 Νοεμβρίου 2010

Ο Ρουμπινί στους Fιnancial Times

Η ιρλανδική κρίση πρέπει να οδηγήσει την ΕΕ να προχωρήσει σε ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης χρέους για τις χώρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα χρηματοδότησης των δανειακών αναγκών τους από τις αγορές, επισημαίνει ο γνωστός Αμερικανός οικονομολόγος, Νουριέλ Ρουμπινί, σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Financial Times.
Η Ιρλανδία θα χρειαστεί σύντομα να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του χρέους της, σημειώνει ο Αμερικανός οικονομολόγος, που πρόσφατα είχε εκφράσει την άποψη ότι η Ελλάδα θα προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του χρέους της, ενώ τονίζει ότι η ιρλανδική κρίση πρέπει να οδηγήσει την ΕΕ να προχωρήσει σε ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης χρέους για τις χώρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα χρηματοδότησης των δανειακών αναγκών τους από τις αγορές, το οποίο θα βασίζεται στην ανταλλαγή του υφιστάμενου χρέους με νέο χρέος.
Αυτή η προληπτική διαδικασία, σύμφωνα με τον κ. Ρουμπινί, μπορεί να συμβεί χωρίς να μειωθεί η ονομαστική αξία του χρέους, είτε με επιμήκυνση του υφιστάμενου χρέους, είτε με τη μείωση του επιτοκίου του νέου χρέους κάτω από το επίπεδο του επιτοκίου της αγοράς.
«Ο λόγος που η ΕΕ έως σήμερα αποφάσισε να προσφέρει επείγουσα χρηματοδοτική στήριξη στην Ελλάδα και την Ιρλανδία δεν είναι ότι στερείται ενός νομικού μηχανισμού για την αναδιάρθρωση κρατικού χρέους, αλλά μάλλον οι ανησυχίες της για τη συστηματική μετάδοση των επιπτώσεων από τη μία χώρα σε άλλες», εκτιμά και προσθέτει:

«Όμως, μία συντεταγμένη αναδιάρθρωση μέσω ανταλλαγής χρέους είναι ο καλύτερος τρόπος για να μειωθεί ο κίνδυνος. Όσο συντομότερα το παραδεχτεί αυτό η ΕΕ, τόσο πιο σύντομα θα βάλει και πάλι τάξη στα δημοσιονομικά του οίκου της».
Ο κ. Ρουμπινί αναφέρει την πιο πρόσφατη εμπειρία από άλλες χώρες - πως η Ουρουγουάη, το Πακιστάν και η Ουκρανία- που διέφυγαν την τυπική χρεοκοπία, με ανταλλαγή των ομολόγων τους με νέα ομόλογα, ενώ άλλες χώρες -όπως η Ρωσία η Αργεντινή και το Εκουαδόρ- χρησιμοποίησαν αυτή την τεχνική, αφού είχαν κηρύξει πτώχευση.
Η συζήτηση που γίνεται στην ΕΕ για την καθιέρωση ενός Μόνιμου Μηχανισμού Αντιμετώπισης Κρίσεων -που θα περιλαμβάνει και μια διαδικασία αναδιάρθρωσης χρέους- είχε γίνει και στο ΔΝΤ το 2001/2002, αναφέρει ο Ρουμπινί, αλλά η εμπειρία έδειξε ότι ήταν δυνατό να εφαρμοστεί η τεχνική της ανταλλαγής χρέους.
Όσον αφορά την Ιρλανδία, ο κ. Ρουμπινί, εκτιμά ότι είναι κοντά στην κατάσταση αδυναμίας πρόσβασης στις αγορές, όπως και η Ελλάδα. Το δημοσιονομικό της έλλειμμα θα είναι 30% του ΑΕΠ στο τέλος του έτους και το χρέος της 100% του ΑΕΠ, με προοπτική να φθάσει το 120% του ΑΕΠ την επόμενη διετία.

Πηγή: TOBHMAonline

Παρασκευή 12 Νοεμβρίου 2010

Η μόνη διέξοδος από την κρίση

Είτε είναι κάποιος σοσιαλιστής είτε καπιταλιστής, οφείλει σήμερα να αναγνωρίσει ότι η πορεία στην οποία βαδίζουμε είναι μάλλον αδιέξοδη. H συνεχής διολίσθηση άλλωστε της πολύ πιο πειθαρχημένης Ιρλανδίας αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα κράτους που προσπαθεί, όμως η ύφεση δεν του επιτρέπει να επιτύχει.
Η άνοδος των έμμεσων φόρων αλλά και των άμεσων φόρων που πληρώνουν τα συνήθη υποζύγια (δηλαδή όσοι δεν φοροδιαφεύγουν) δεν αυξάνει όσο χρειάζεται τα έσοδα, ενώ επιτείνει την εκδήλωση βαθύτερης οικονομικής ύφεσης.
Ταυτόχρονα, η αύξηση των φορολογικών συντελεστών στις επιχειρήσεις εμποδίζει την είσοδο κεφαλαίων από το εξωτερικό, ενώ σταδιακά οδηγεί και σημαντικό αριθμό εγχώριων μονάδων να μεταφέρει δραστηριότητες στο εξωτερικό.
Ακόμη και η μείωση των απολαβών στον δημόσιο τομέα, πέρα από τις δυσμενείς επιδράσεις που είχε -και έχει- στην κατανάλωση, αποδείχθηκε ότι δεν αρκεί για να περιοριστούν όσο χρειάζεται οι δαπάνες του Δημοσίου.
Όλα όσα έγιναν δεν αρκούν καν για να κάνουμε το πρώτο μεγάλο βήμα, να γυρίσει δηλαδή η χώρα σε πλεονασματικούς προϋπολογισμούς, αποκτώντας το λεγόμενο «πρωτογενές πλεόνασμα».
Λύση στα παραπάνω αδιέξοδα υπάρχει. Απλώς δεν είναι εύκολη για το πελατειακό πολιτικό σύστημα που διαθέτουμε. Ένα σύστημα που έμαθε να χρησιμοποιεί το κράτος προς όφελος των εκάστοτε κομματικών μηχανισμών και συμφερόντων αλλά και ως πεδίο διαπλοκής με τα επιχειρηματικά συμφέροντα.
Στο σκέλος των εσόδων, είναι πια προφανές ότι δεν υπάρχει άλλη λύση από την πραγματική πάταξη της φοροδιαφυγής, κάτι που ως τώρα (παρά τη διασπορά συναφών εντυπωσιακών ειδήσεων για μεγαλογιατρούς, σκαφάτους κ.λπ.) ΔΕΝ έχει επιτύχει η κυβέρνηση.
Κι ούτε και πρόκειται να το πετύχει, αν δεν αλλάξει εκ βάθρων το φορολογικό σύστημα αλλά και ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός που «συνδιαλέγεται» με τους φορολογουμένους, επί δεκαετίες.
Στο σκέλος των εξόδων, εκτός κι αν σκοπεύουμε να περάσουμε νέο μαχαίρι τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων ώστε να φύγουν… μόνοι τους για λόγους επιβίωσης, η λύση είναι μόνο μία.
Λιγότερο κράτος.
Που σημαίνει λιγότερο βόλεμα ημετέρων, λιγότερες «μίζες» και εν κατακλείδι λιγότερες δαπάνες.
Αυτό δεν σημαίνει ότι τα πάντα πρέπει να γίνουν ιδιωτικά.
Σημαίνει όμως ότι χρειάζεται να γίνει επιλογή κι ότι τουλάχιστον οι τομείς και οι υπηρεσίες που αποδεδειγμένα παράγουν τεράστιες και αδικαιολόγητες δαπάνες, ή αποτελούν εστίες διαφθοράς, θα πρέπει να μεταβιβαστούν στον ιδιωτικό τομέα (μέσω διεθνών διαγωνισμών με πλήρη δημοσιότητα και διαφάνεια) προκειμένου να υπάρξουν και έσοδα, κυρίως όμως προκειμένου να μειωθούν τα έξοδα.
Η… «λεπτομέρεια» είναι ότι αυτές οι κινήσεις πρέπει να γίνουν με απόλυτη διαφάνεια αλλά και με μέριμνα ώστε να μην είναι ασύδοτη, κατόπιν, η δράση των ιδιωτών.
Κοινώς, χρειάζεται να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο εποπτείας για εκείνους τους τομείς που θα έχουν μονοπωλιακό ή έστω ολιγοπωλιακό χαρακτήρα στην εσωτερική αγορά.
Όσα περιγράφονται παραπάνω δεν είναι ουτοπικά και ανεφάρμοστα. Τουναντίον, έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία σε άλλες χώρες.
Το ερώτημα είναι αν εμείς θέλουμε να τα εφαρμόσουμε και να σωθούμε.
Υ.Γ.: Για όσους άκριτα θα σπεύσουν να αντιδράσουν στην εκχώρηση δραστηριοτήτων από το κράτος στα ιδιωτικά κεφάλαια, ένα επιχείρημα έχω να αντιπαρατάξω:
Με βάση την ελληνική εμπειρία δεκαετιών, είναι πια προφανές ότι το μέγεθος της διαπλοκής και της διαφθοράς, της εν γένει διασπάθισης του δημοσίου χρήματος, καθιστά ανούσια την όποια συζήτηση περί ιδιοκτησίας των «δημοσίων αγαθών».
Διότι στην ουσία ο ελληνικός λαός πληρώνει… πριγκιπικά γι' αυτά τα δημόσια αγαθά (μια ματιά στο μέγεθος των ασφαλιστικών και λοιπών εισφορών σε σχέση με το επίπεδο υπηρεσιών του ΤΕΒΕ και του ΙΚΑ είναι αρκετή για να πείσει και τον πιο δύσπιστο), αλλά τελικά δεν τα απολαμβάνει.
Απλώς οι επιτήδειοι κερδίζουν χωρίς καν να έχουν «τα κλειδιά» και την ευθύνη του εκάστοτε «μαγαζιού»!
Υ.Γ. 2: Είναι περιττό να μιλάμε για «αναπτυξιακή πολιτική» αν δεν υλοποιηθούν τα παραπάνω. Αναπτυξιακή πολιτική όταν προσπαθούμε να βγούμε από την κρίση μόνο μειώνοντας τα εισοδήματα και αυξάνοντας τους φόρους πολύ απλά δεν γίνεται.

πηγή:euro2day

Τρίτη 9 Νοεμβρίου 2010

Κανένα ελληνικό ΑΕΙ στα 200 καλύτερα του κόσμου

Καμία ελληνική παρουσία δεν υπάρχει στη λίστα με τα 200 καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου που συμπεριλαμβάνεται στο ειδικό ένθετο της βρετανικής εφημερίδας «Times» για την εκπαίδευση. Τα πρωτεία διατηρεί το Χάρβαρντ των ΗΠΑ ενώ στον κατάλογο περιλαμβάνονται 82 ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.
Το Χάρβαρντ ακολουθούν το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας, το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης, το πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και το πανεπιστήμιο του Πρίνστον.
Στην 5η και 6η θέση ισοψηφούν δύο βρετανικά πανεπιστήμια του Κέιμπριτζ και της Οξφόρδης ενώ στη δεκάδα μπήκε και το Ιμπεριαλ του Λονδίνου.
Από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 29 πανεπιστήμια έχει στη λίστα η Βρετανία, 14 η Γερμανία, 10 η Ολλανδία, 6 η Σουηδία και η Ελβετία, 4 η Γαλλία και 3 η Δανία.
Εκτός από τα ελληνικά πανεπιστήμια, στον κατάλογο δεν υπάρχει ούτε ιταλικό.
Στα κριτήρια που έλαβε υπ' όψιν της η έρευνα περιλαμβάνονται η ποιότητα της διδασκαλίας, ο αριθμός των δημοσιεύσεων κάθε ιδρύματος, ο όγκος της έρευνας και τα κίνητρα που δημιουργούνται στο ακαδημαϊκό περιβάλλον για διδάσκοντες και διδασκόμενους.

πηγή:enet.gr

Παρασκευή 5 Νοεμβρίου 2010

προωρες εκλογές σημαίνουν χρεοκοπία

Kαι η καταστροφολογία συνεχίζεται, και η λέξη «χρεοκοπία» επαναλαμβάνεται, και τα spreads δεν αφήνουν τις 900 μ.β… Εάν η Ελλάδα τελικά προχωρήσει σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές, οι πιθανότητες η χώρα να καταφέρει να αποφύγει τη χρεοκοπία θα είναι μικρότερες από ποτέ, προειδοποιεί ( και αποφασίζει!) ο Economist σε νέο του άρθρο.
Το περιοδικό «στέκεται» στο ότι το κύμα των αποτυχημένων πακέτων-βόμβα που εστάλθησαν στην Αγκέλα Μέρκελ, τον Νικολά Σαρκοζί και τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, καθώς και σε αρκετές ξένες πρεσβείες στην Ελλάδα, συνέπεσε χρονικά με τις δημοτικές εκλογές που διεξάγονται στη χώρα την 7η Νοεμβρίου, ανανεώνοντας έτσι τον φόβο των Ελλήνων πως οι αναρχικές ομάδες, οι οποίες έπαιξαν σημαντικότατο ρόλο στις διαδηλώσεις κατά του μνημονίου την περασμένη άνοιξη, ετοιμάζουν ένα νέο γύρο βίας.
Οπως σχολιάζεται, αυτή ήταν μία μορφή δημοσιότητας που ο κ. Γ. Παπανδρέου σίγουρα δεν χρειαζόταν, την ώρα που έχει ήδη μετατρέψει τις αυτοδιοικητικές εκλογές σε ένα τεστ υψηλού κινδύνου για το ΠΑΣΟΚ, κάνοντάς τες έτσι μία μορφή δημοψηφίσματος σε ότι αφορά το μνημόνιο.
Οταν στις 25 Οκτωβρίου ο Ελληνας Πρωθυπουργός υπονόησε το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών στη χώρα, αυτή ήταν και η αρχή του κινδύνου υπονόμευσης των προσπαθειών που έχει ήδη κάνει η Ελλάδα, να διατηρήσει την όποια εμπιστοσύνη έχει ανακτηθεί στις αγορές και να αποφύγει μία αναγκαστική αναδιάρθρωση του χρέους της, σε περίπτωση που αυτές οι… προφητείες επαληθευθούν.
Οπως αναφέρει το Economist, oι υποστηρικτές του ΠΑΣΟΚ φαίνονται πλέον να έχουν γεμίσει αβεβαιότητα. Πολλοί, μάλιστα, δηλώνουν ότι θα απέχουν από τις κάλπες. Και οι αγορές ανησυχούν και μάλιστα επικίνδυνα πολύ.
Οταν ο κ. Γ. Παπανδρέου προχώρησε στην απειλή των πρόωρων εκλογών, οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων εκτινάχθηκαν στα επίπεδα που είχαν αγγίξει τον περασμένο Μάιο, ακριβώς πριν την παρέμαβση του ΔΝΤκαι της ΕΕ με το πακέτο διάσωσης της χώρας.
Ομως αυτή τη φορά, τα πράγματα μπορεί να γίνουν ακόμη χειρότερα, προειδοποιεί το περιοδικό.
Εάν διεξαχθούν οι βουλευτικές εκλογές αυτή τη χρονική κρίσιμη στιγμή για την Ελλάδα, το αποτέλεσμα πιθανότατα να είναι μία «δυσκίνητη» κυβέρνηση συνασπισμού. Ο Αντώνης Σαμαράς, ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας αντιτίθεται στο πρόγραμμα της ΕΕ και του ΔΝΤ, όπως κάνουν και τα μικρά κόμματα της αριστεράς της Ελλάδας. Η δημοσιονομική προσαρμογή αναμένεται σε αυτό το ενδεχόμενο, να επιβραδυνθεί σημαντικά και οι διαρθρωτικές αλλαγές κινδυνεύουν να αναβληθούν. Οπως τονίζει το Economist, οι πιθανότητες της Ελλάδας να αποφύγει τη χρεοκοπία θα είναι μικρότερες από ποτέ.
Οπως τονίζει το άρθρο, ακόμα και τώρα υπάρχουν σημάδια επιβράδυνσης στο μέτωπο των διαρθρωτικών αλλαγών. Νομοθετικές ρυθμίσεις-κλειδιά, όπως η απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων έχουν μείνει πλέον πίσω ενώ και τα φορολογικά έσοδα βγαίνουν εκτός στόχου. Οπως επισημαίνεται, ακόμα και το φιλόδοξο σχέδιο της περαίωσης ξεκίνησε πολύ άσχημα, με χιλιάδες επαγγελματίες που πίστευαν ότι είχαν καλυμμένες τις υποχρεώσεις τους, να καλούνται τώρα να πληρώσουν. Αυτό το λάθος, προειδοποιεί το δημοσίευμα, θα κοστίσει πολλές ψήφους στο ΠΑΣΟΚ.
πηγή:
Ελευθερία Κούρταλη
ekourt@kerdos.gr

Πέμπτη 4 Νοεμβρίου 2010

"Κλοπή" δισεκατομμυρίων ευρώ από τα ταμεία

"Φρένο" στη λεηλασία των ασφαλιστικών ταμείων φιλοδοξεί να βάλει η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, που στην προσπάθειά του να ελέγξει τις δαπάνες υγείας, πέφτει επάνω σε κυκλώματα που εμπλέκονται γιατροί, φαρμακοποιοί, δημόσιοι λειτουργοί, μέλη ελεγκτικών-εποπτικών μηχανισμών, ιδιωτικές εταιρείες, αλλά και επιστημονικοί σύλλογοι.
Στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, έχοντας θέσει τον άκρως φιλόδοξο στόχο, να περιορίσουν τη σπατάλη, κατά τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ, χωρίς να κοπούν παροχές, μέχρι το τέλος του 2011. Την ίδια στιγμή βέβαια, παρατηρείται σημαντική καθυστέρηση στη λήψη διοικητικών μέτρων, ώστε να διακόπτεται η συνεργασία όσων αποκαλύπτεται ότι λυμαίνονται τα κεφάλαια των ασφαλισμένων, με τα ασφαλιστικά ταμεία.
Είναι χαρακτηριστικό, ότι μόλις πριν από μερικές ημέρες, λύθηκε η σύμβαση του φαρμακείου στο Λαύριο, που φέρεται να εμπλέκεται με τα δύο πηγάδια που βρέθηκαν γεμάτα φάρμακα, στην περιοχή. Να σημειωθεί, ότι, ακόμη δεν έχει συνδεθεί δικαστικά το συγκεκριμένο φαρμακείο με τα πηγάδια, όμως μετά από ελέγχους, διαπιστώθηκε πως υπάρχουν και άλλες ενέργειες που ζημιώνουν το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης με περισσότερα από 80.000 ευρώ. Σύμφωνα με τους ελέγχους, ενώ πριν από την τυχαία ανακάλυψη του πρώτου λαγουμιού, το συγκεκριμένο φαρμακείο εκτελούσε μόνο για το ΙΚΑ, συνταγές αξίας 80.000 – 100.000 ευρώ το μήνα. Μετά από την … εμπλοκή, και πριν από την καταγγελία και τη διαπίστωση πως υπάρχει και δεύτερο πηγάδι με φάρμακα, οι συνταγές δεν ξεπερνούν τις 20.000 ευρώ.
Επίσης, ήδη έχει αποκαλυφθεί η περίπτωση των «παράνομων» ζευγαρωμάτων φαρμακοποιών – γιατρών, στο ΙΚΑ, μετά από την ηλεκτρονική σάρωση των συνταγών. Περισσότεροι από 800 γιατροί, είχαν τους προσωπικούς τους φαρμακοποιούς, μέσω των οποίων εκτελούνταν το 100% των συνταγών που έδιναν.
Ακόμη, το ΙΚΑ δεν έχει προβεί στις απαιτούμενες διοικητικές κυρώσεις.
Παράλληλα, οι έλεγχοι διαπίστωσαν ότι υπάρχουν γιατροί που γράφουν συνταγές αξίας, από 60.000 έως και 200.000 ευρώ το μήνα! Οι έλεγχοι ανακάλυψαν για παράδειγμα, παθολόγο του ΙΚΑ, στην Αθήνα, που σε ένα μήνα έγραψε 7.500 συνταγές για φάρμακα 175.000 ευρώ, σε ένα μήνα.
Η Γενική Γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων Αθηνά Δρέττα, απέστειλε επιστολή προς τους διοικητές των ταμείων ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ και ΤΑΥΤΕΚΩ προκειμένου να ενημερώσουν άμεσα τους γιατρούς των φορέων να επιλέγεται κατά τη συνταγογράφηση η οικονομικότερη - κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Παράλληλα, προτείνει και τη συνταγογράφηση ιδιοσκευασμάτων ίδιας δραστικής ουσίας με πιο συμφέρουσα όμως τιμή. Σύμφωνα με την κ. Δρέττα, το ποσοστό των γενοσήμων φαρμάκων, μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, θα πρέπει να φθάσει στο 30% του συνόλου της φαρμακευτικής δαπάνης του εκάστοτε φορέα, τόσο σύμφωνα με τους φετινούς προϋπολογισμούς των ασφαλιστικών ταμείων, όπου υπάρχει πρόβλεψη για μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης κατά 20%, όσο και με βάση τις γνωμοδοτήσεις των αρμοδίων οργάνων του εκάστοτε οργανισμού. Αντίστοιχη είναι και η λεηλασία των ασφαλιστικών οργανισμών, στα νοσήλια τόσο των ιδιωτικών όσο και των κρατικών νοσοκομείων, καθώς δεν υπάρχουν κοστολογημένα πακέτα νοσηλείας, όπως ισχύει σε όλα τα υπόλοιπα... προηγμένα κράτη της Ευρώπης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κύπρο, ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Λοβέρδος, συμφώνησε να «δανειστεί» τα πακέτα που χρησιμοποιούν στη Κύπρο, ώστε κατά τουλάχιστον 70% να καλυφθούν οι ανάγκες για συγκεκριμένα και κοστολογημένα πακέτα νοσηλείας, που θα πρέπει να πληρώνουν τα ασφαλιστικά ταμεία προς τα νοσοκομεία.
Σύμφωνα με έρευνα του ΙΚΑ και της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, η απόκλιση στα κόστη υλικών στη νοσοκομειακή περίθαλψη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, είναι τεράστια, ενώ διαφοροποιήσεις παρατηρούνται ακόμη και σε τιμολόγια ενός νοσοκομείου, ανάλογα με τους γιατρούς και τις τεχνικές που επιλέγουν, κατά περίπτωση.
Είναι ενδεικτικό ότι μετά και τις εγκυκλίους του ΙΚΑ, μέσω των οποίων καθορίζονται ανώτατες τιμές υλικών για την ίδια ασθένεια, σε όλες τις νοσηλευτικές μονάδες, ο περιορισμός των δαπανών για το ταμείο, είναι σημαντικότατος. Για παράδειγμα, στις επεμβάσεις αγγειοπλαστικής περιφερικών αγγείων, η απόκλιση κόστους των υλικών, ήταν από 28.743 ευρώ έως και 57.208 ευρώ. Μετά την εφαρμογή της εγκυκλίου, το μέσο όφελος του ταμείου ανά επέμβαση αγγίζει τις 6.000 ευρώ. Στις κατά μέσο όρο 1.200 επεμβάσεις που καλύπτει το ΙΚΑ για καταρράκτη (ενδοφακοί) το κόστος υλικών από 12.039.218 ευρώ που ήτα πριν από την εγκύκλιο, έπεσε στα 8.496.000 ευρώ. Σύμφωνα με το ΙΚΑ, το μέσο ετήσιο κέρδος ξεπερνά τα 3,5 εκατ. ευρώ, μόνο από τη συγκεκριμένα επέμβαση, που θεωρείται από τις πλέον συνηθισμένες.

Πηγή:www.capital.gr