Το θρίλερ της αναδιάρθρωσης

Η λύση για την Ελλάδα πάει «πακέτο» με την οριστική αντιμετώπιση της κρίσης στην Ευρώπη είπε ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ.Παπακωνσταντίνου στο Υπουργικό Συμβούλιο θέλοντας να βάλει τέλος στις φήμες περί μυστικών συζητήσεων για την αναδιάρθρωση του χρέους μεταξύ Αθήνας- Βρυξελλών και Βερολίνου από όπου ξεκίνησε το νέο θρίλερ για το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους.
Την περασμένη Τετάρτη, εκεί όπου έμοιαζαν όλα ήρεμα, το δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας «Die Ζeit» περί «αναπρογραμματισμού» του ελληνικού χρέους άναψε φωτιές στις αγορές. Πυροδότησε νέο κύκλο πωλήσεων ελληνικών ομολόγων οδηγώντας και πάλι σε άνοδο τα spreads που είχαν υποχωρήσει μετά τις συνόδους των υπουργών Εurogroup και Εco/Fin όπου συζητήθηκε η επιμήκυνση του ελληνικού δανείου των 110 δισ. ευρώ και μάλιστα με καλύτερους όρους, δηλαδή χαμηλότερο επιτόκιο.
Η γερμανική εφημερίδα, την οποία την επομένη ακολούθησαν οι «Financial Τimes», υποστήριξε ότι η άνοδος των spreads προσφέρει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για μείωση του δημόσιου χρέους. Η ιδέα που υποστήριξαν προβλέπει τον δανεισμό των περιφερειακών χωρών από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και την επαναγορά των δικών τους ομολόγων σε φθηνότερες τιμές.
Παιχνίδι των αγορών
Η λογική απλή. Επειδή οι τιμές των ελληνικών ομολόγων έχουν πέσει και ένας τίτλος π.χ. των 10.000 ευρώ πωλείται αντί 6.500 ή 7.000 ευρώ, η Ελλάδα με τα χρήματα του Ταμείου μπορεί να αγοράσει πίσω τα ομόλογα αυτά σε τιμή χαμηλότερη από την ονομαστική τους αξία και να κερδίσει μειώνοντας ισόποσα το χρέος της. Επιπλέον, θα επωφεληθεί από τον περιορισμό της δαπάνης για τόκους. Το ίδιο μπορεί να γίνει και από άλλες χώρες με υψηλά spreads όπως η Ιρλανδία και η Πορτογαλία.
Οι ιδέες αυτές όχι μόνο δεν επιβεβαιώθηκαν αλλά προκάλεσαν μπαράζ διαψεύσεων από το Βερολίνο, τις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον, με αποκορύφωμα τη δήλωση του εκπροσώπου του Ολι Ρέν, Αμαντέου Αλταφάζ, ότι «πρόκειται για ανοησίες» και τη δήλωση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μανουέλ Μπαρόζο ότι «οι απόψεις αυτές δεν είναι ούτε χρήσιμεςούτε έξυπνες». Δηλαδή στην ουσία πρόκειται για ένα παιχνίδι των αγορών.
Ο κ. Παπακωνσταντίνου ξεκαθάρισε στο Υπουργικό Συμβούλιο την Πέμπτη ότι οριστική απόφαση για το θέμα της επιμήκυνσης του ελληνικού δανείου αλλά και για το επιτόκιο θα υπάρξει στο Εurogroup που θα πραγματοποιηθεί μετά τη Σύνοδο Κορυφής στις αρχές Φεβρουαρίου.
Η μείωση του κόστους δανεισμού ασφαλώς αποτελεί για την κυβέρνηση πρώτη προτεραιότητα. Το οικονομικό επιτελείο γνωρίζει ότι οποιοδήποτε σχέδιο επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής του δανείου των 110 δισ. ευρώ ή αναχρηματοδότησης του συνολικού χρέους της χώρας θα πρέπει να γίνει με χαμηλότερα επιτόκια από τα σημερινά. Διότι μόνο έτσι, αναφέρουν πηγές του υπουργείου Οικονομικών, « θα διαλυθούν οι ανησυχίες των αγορών, περί αδυναμίας εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους, η οποία συντηρεί τη σεναριολογία περί αναδιάρθρωσης ». Ενώ για την επιμήκυνση η θετική «ετυμηγορία» των Βρυξελλών είναι ουσιαστικά προδιαγεγραμμένη, για την αναπροσαρμογή του επιτοκίου αναμένεται σκληρό «παζάρι» με φόντο πρόσθετα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής από ελληνικής πλευράς. Η χώρα μας προσδοκά επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του δανείου της τρόικας από τέσσερα σε 11 χρόνια αλλά και μείωση του επιτοκίου που πληρώνει η Ελλάδα από 5,2% σε 3%-3,5%.
ΠΩΣ ΑΓΟΡΑΖΕΙΣ ΧΡΕΟΣ ΣΕ ΦΘΗΝΟΤΕΡΗ ΤΙΜΗ

Τη λύση της αναδιάρθρωσης με επαναγορά χρέους επέλεξαν χώρες της Λατινικής Αμερικής, στην κρίση της δεκαετία του ΄80 Η Βραζιλία και το Μεξικό αγόρασαν άτυπα από τη δευτερογενή αγορά ομόλογα σε τιμές πολύ χαμηλότερες από την ονομαστική τους αξία. Στην περίπτωσή τους αποδείχθηκαν επιτυχείς, καθώς οι κάτοχοι των ομολόγων, κυρίως τράπεζες, είχαν ήδη γράψει στα βιβλία τους τη ζημιά και με την πώληση των ομολόγων έπαιρναν κάτι πίσω.

Στην περίπτωση της Ευρώπης τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η πλειονότητα των ευρωπαϊκών τραπεζών που έχουν ελληνικά ομόλογα τα γράφουν στα βιβλία τους στην τιμή που τα έχουν αγοράσει.
Ευελπιστούν δηλαδή ότι στη λήξη θα πάρουν πίσω το κεφάλαιό τους. Αν τα πουλήσουν πριν από τη λήξη σε χαμηλότερη τιμή θα πρέπει να γράψουν τις ζημιές τους, κάτι που δεν φαίνεται πως είναι διατεθειμένες να κάνουν.
Υπάρχει όμως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η οποία έχει αγοράσει ελληνικούς τίτλους αξίας που σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες είναι της τάξεως των 30-35 δισ. ευρώ, ενώ άλλες ανεβάζουν το ποσό στα 50 δισ. ευρώ. Η ΕΚΤ έχει ανακοινώσει ότι συνολικά έχει στο χαρτοφυλάκιό της 76 δισ. ευρώ ομόλογα από Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία.
Αν υποθέσουμε ότι η ΕΚΤ κατέχει ελληνικά ομόλογα 50 δισ. ευρώ και με δεδομένο ότι το ελληνικό 10ετές ομόλογο διακινείται στο 70% της ονομαστικής του αξίας, τότε η Ελλάδα θα μπορούσε να αγοράσει πίσω τα ομόλογα της ΕΚΤ και να μειώσει το χρέος της κατά 15 δισ. ευρώ. «Η μείωση αυτή σε συνολικό χρέος της τάξεως των 325 δισ. ευρώ δεν κάνει μεγάλη διαφορά, ούτε μειώνει σημαντικά το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ που σήμερα βρίσκεται στο 140%» σημειώνουν τραπεζικοί κύκλοι.
Βεβαίως, η μείωση του χρέους συμβάλλει και στον περιορισμό της υψηλής δαπάνης για τόκους που υπονομεύει την προσπάθεια για μείωση του ελλείμματος. Μια μείωση του χρέους κατά 15 δισ. ευρώ σημαίνει ότι η Ελλάδα θα πληρώνει περί τα 700 εκατ. ευρώ λιγότερα κάθε χρόνο για τόκους, δηλαδή περίπου όσα προσδοκά να εισπράξει το οικονομικό επιτελείο από την αύξηση του ΦΠΑ.

ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ